આયુર્વેદિક કેલેન્ડરમાં ત્રણ ઋતુઓનો સમાવેશ થાય છે, જેમાં પ્રત્યેક ત્રણેય દોષો, વાત, પિત્ત અને કફનો સમાવેશ થાય છે. વાતની સિઝન ઓક્ટોબરથી ફેબ્રુઆરી સુધી હોય છે, પિત્તની સીઝન જુલાઈથી ઓક્ટોબર સુધી રહે છે અને કફની સિઝન વસંતથી ઉનાળાની શરૂઆતમાં એટલે કે માર્ચથી જૂન સુધી ચાલે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ ત્રણ ઋતુઓમાં થતાં સંક્રમણ દરમિયાન, શરીર વ્યવસ્થામાં અસંતુલનને આધારે ઘણા ફેરફારો થાય છે.
Image : source
આયુર્વેદમાં, શરીરના અસંતુલન અને સમસ્યાઓ ત્રણ દોષોની દ્રષ્ટિએ સમજાવવામાં આવી છે. ગેસ, એસિડિટી અથવા બળતરા એ વાત દોષનું લક્ષણ છે અને વાત એ વાયુ આધારિત ખામી છે. ગેસ દરમિયાન, જે વાયુ સંબંધી માનવામાં આવે છે, વાત આંતરડામાંથી નાના આંતરડામાં જાય છે અને કબજિયાત, એસિડિટી અથવા પેટનું ફૂલવું જેવી ગેસ્ટ્રિક સમસ્યાઓના કારણે શરીરમાં અસ્વસ્થ પરિસ્થિતિનું કારણ બને છે. પરંતુ તમારે ચિંતા કરવાની જરૂર નથી કારણ કે અહીં આપેલા આયુર્વેદિક ઉપાયોની સહાયથી તમે ગેસ્ટ્રિક સમસ્યાઓ સરળતાથી લડી શકો છો.
Image : source
ઘી અને અંજીર
1/4 કપ ગરમ પાણી, 1 ચમચી ઘી અને 1/2 ચમચી મીઠું નાખીને તરત જ તેનું સેવન કરો. ઘી આંતરડાની દિવાલો લુબ્રિકેટ કરવામાં મદદ કરે છે, જે સ્ત્રાવ માટે તેને સરળ બનાવે છે. આ સોલ્યુશનમાં હાજર બ્યુટિરેટ એસિડ એન્ટી-ઇન્ફ્લેમેટરી અસરો ધરાવે છે અને મીઠું આંતરડાને સ્વચ્છ કરતાં બેક્ટેરિયાને મારી શકે છે. આ સિવાય ફાઇબરથી ભરપૂર ખોરાક જેમ કે પલાળેલ અંજીર, બિલીનું ફળ, ત્રિફળા વગેરે ખાઓ. ફાઈબર પાચનને સરળ બનાવવા અને કબજિયાતને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે.
Image : source
ગરમ રાંધેલો ખોરાક ખાઓ
વાતમાં વધારો થવાને કારણે શરીરમાં થતી ગેસ્ટ્રિક મુશ્કેલીઓ ઓછી કરવા માટે, તમારે ગરમ રાંધેલો ખોરાક લેવો જોઈએ, જે પચવામાં સરળ છે. વાતનો ઠંડો અને શુષ્ક પ્રભાવ માનવામાં આવે છે, તેથી ગરમ ખોરાક તમને આ સમસ્યાઓનો સામનો કરવામાં મદદ કરે છે. નાસ્તામાં દલિયા, ઉપમા વગેરે લેવાની સલાહ આપવામાં આવે છે. તમે સબ્જીસૂપ, દાળ અને ભાતનો બપોરના ભોજન અથવા રાત્રિભોજન માટે ઉપયોગ કરી શકો છો.
Image : source
ચ્યવનપ્રાશ ખાઓ
આયુર્વેદમાં ચ્યવનપ્રાશને સૌથી મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. તે એક જામ જેવી શ્યામ પેસ્ટ છે જે ખૂબ જ ફાયદાકારક ઔષધિઓ અને પોષક તત્વોથી સમૃદ્ધ છે અને તેના ઘણા ફાયદા માટે જાણીતી છે. તમારી બધી પાચન સમસ્યાઓ દૂર કરવા માટે ચ્યવનપ્રાશ ખૂબ સારું છે. તેમાં અગ્નિ તત્વો હોય છે અથવા તે પાચક અગ્નિ તરીકે ઓળખાય છે.
Image : source
નિયમિત આયુર્વેદિક ચા પીવો
આયુર્વેદિક ચા બનાવવા માટે, તમારે 1/2 ચમચી ધાણા બીજ, 1/2 જીરું અને 1/2 ચમચી વરિયાળીનાં બીજની જરૂર છે. ઉકળતા પાણીમાં ત્રણ વસ્તુઓ મિક્સ કરો. તેને 15 મિનિટ સુધી ઉકળવા દો, જેથી પોષક તત્વો પાણીમાં ભળી જાય. તમારી આયુર્વેદિક ચા તૈયાર છે. દિવસભર એક કલાકના અંતરે તેને પીવો. તે વાતના અસંતુલનને સંતુલિત કરશે અને બળતરા, કબજિયાત અથવા એસિડિટીને પણ દૂર કરશે.
Image : source
આ બધી ટીપ્સ ઉપરાંત, આયુર્વેદ સૂચવે છે કે શાંત વાતાવરણમાં ખાવાથી તમને તમારા ખોરાકમાંથી યોગ્ય પોષક તત્ત્વો ગ્રહણ કરવામાં મદદ મળે છે. ધીરે ધીરે ખાવું, ખોરાકને યોગ્ય રીતે ચાવવું અને ખોરાક પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું એ કેટલીક અન્ય બાબતો છે જે તંદુરસ્ત જીવનશૈલી બનાવવા અને તંદુરસ્ત રહેવા માટે જરૂરી છે.
